Mulchen: een natuurlijke boost voor jouw tuin

In de wereld van (natuurlijk) tuinieren is mulchen een magisch hulpmiddel dat de gezondheid van je tuin een boost kan geven. Maar wat is mulchen eigenlijk en hoe kan het jouw groene tuin helpen? Laten we duiken in deze eenvoudige, maar krachtige techniek die het leven in jouw tuin kan verbeteren.

Wat is mulchen?

Mulchen betekent letterlijk ‘de grond bedekken’. Het is een natuurlijk proces waarbij de bodem in bossen wordt bedekt met een laag organisch materiaal, zoals afgevallen bladeren en takken, schors en eikels. Deze natuurlijke laag heet ‘mulch’ en heeft een paar belangrijke functies: het beschermt de bodem, reguleert de temperatuur, houdt vocht vast en voedt het bodemleven. Daarover verderop meer. 

De natuur maakt dus mulch aan, maar je kunt de natuur ook helpen door zelf te mulchen. Als de planten en bomen in de herfst hun bladeren laten vallen, zijn veel mensen namelijk geneigd om al het blad weg te harken en op te ruimen in hun groenbak. Zonde, want daarmee haal je een natuurlijke deken weg. Laat het blad dus liggen, of nog beter: maak zelf mulch voor jouw planten! 

De 5 voordelen van mulchen in jouw tuin

Mulchen is veel meer dan alleen een laagje materiaal op de grond. Het is een natuurlijke samenwerking tussen de bodem, planten en de omgeving. Daardoor heeft mulch een paar voordelen voor jouw tuin én voor jou. We bespreken ze kort:

1. Gezonde bodem

De bodem is het fundament van jouw tuin. Door te mulchen voeg je organisch materiaal toe aan de bodem, waar het langzaam wordt afgebroken. Daardoor worden voedingsstoffen aan de bodem toegevoegd en verbetert de bodemstructuur, wat belangrijk is voor gezonde planten die minder last hebben van ziekten en plagen. 

2. Minder onkruid

Een laag mulch vormt een natuurlijke barrière tegen onkruid, omdat het licht blokkeert. Dat licht hebben onkruidzaden nodig om te ontkiemen. Mulchen zorgt er dus voor dat je minder hoeft te spitten, wieden en hannessen met chemische bestrijdingsmiddelen.

3. Vocht- en temperatuurbehoud 

Door mulch zijn de planten in jouw tuin beter bestand tegen extreme weersomstandigheden. Zo werkt het als een natuurlijke spons die water vasthoudt en verdamping vermindert, want handig is tijdens droge periodes. Bovendien kan mulch in het voor- en najaar warmte vasthouden en in de zomer het verschil tussen de temperatuur overdag en ‘s nachts verkleinen.

4. Bescherming van bodemleven

Een laag mulch biedt een veilige omgeving voor nuttige organismen zoals wormen, insecten en microben, die essentieel zijn voor een gezond ecosysteem in de bodem. Dit bevordert een natuurlijk evenwicht en verkleint de kans op plagen.

5. Geen erosie 

Een laagje bodembedekking zorgt ervoor dat de grond niet wegspoelt tijdens regenbuien. Dat is juist handig in de herfst en winter, als er weinig lage begroeiing is in jouw tuin. Bovendien graven organismen als wormen en pissebedden kleine tunneltjes, waardoor het regenwater beter kan worden afgevoerd.

5. Minder tuinafval

Wie niet zo’n fan is van tuinieren, wordt vast enthousiast van mulchen. Door al het blad te laten liggen, heb je minder tuinafval in het najaar. In het voorjaar hoef je bovendien minder voeding toe te voegen aan de bodem, omdat dit uit de mulchlaag komt. 

De nadelen van mulchen in jouw tuin

Geen, eigenlijk. Dat klinkt stom, maar als je mulch op de goede manier gebruikt, heeft het alleen maar voordelen. Je leest weleens dat een mulchlaag naast nuttige insecten ook slakken aantrekt die je planten aanvreten. Bedenk dan dat slakken ook weer natuurlijke vijanden aantrekken, zoals egels, spitsmuizen en vogels. Is jouw tuin in balans, dan zal je zien dat er een natuurlijk evenwicht ontstaat. 

Zelf mulchen: 8 tips

Je kunt jouw natuurlijke tuin dus een handje helpen door de bladeren in de herfst te laten liggen. Maar wil je de bodem in jouw tuin écht een boost geven? Ga dan zelf mulchen! Dat betekent dat je het natuurlijke proces nabootst, maar dan versneld. Hieronder leggen we je uit hoe je dat doet. 

1. Ga (niet) voor kant-en-klaar 

Je kunt kant-en-klare mulch kopen bij het tuincentrum, bijvoorbeeld van houtsnippers of cacaodoppen. Het is beter (en natuurlijk veel leuker) om zelf aan de slag te gaan in jouw tuin. Je kunt dan een combinatie maken van verschillende organische materialen in zelfgemaakte mulch. Hoe je dat doet, lees je hieronder. 

2. Kies de juiste mulch

Mulch kan bestaan uit onder andere herfstbladeren, gras, kruiden, snoei-afval, houtsnippers, stro of compost. Het is belangrijk om materiaal te kiezen dat past bij jouw tuin en planten. Grovere materialen zoals houtsnippers zijn geweldig voor paden en grotere gebieden, terwijl fijnere materialen zoals compost goed werken rond gevoelige planten. Let er in ieder geval op dat je zuiver materiaal gebruikt dat vrij is van onkruidzaden en ziektekiemen.

3. Bereid de bodem voor

Verwijder eerst eventueel onkruid en maak de bodem gelijkmatig en los voordat je gaat mulchen. Dit zorgt voor een beter contact tussen de mulch en de bodem.

4. Bladeren verzamelen en versnipperen

De eerste stap is blad verzamelen. Misschien ligt er genoeg in je tuin, maar je kunt ook een zak vullen in het bos. Maak vervolgens een grote hoop van jouw bladeren, met een laag van minimaal 5 centimeter. Vervolgens kun je de laag versnipperen, bijvoorbeeld met een grasmaaier of heggenschaar. Door de bladeren te versnipperen, kunnen de voedingsstoffen sneller worden opgenomen.

5. Breng een dikke laag aan – maar niet té

Breng een laag mulch aan van ongeveer 5-10 centimeter dik. Zorg ervoor dat je de stammen van planten vrij laat, om verstikking te voorkomen. Een laag van meer dan 12 centimeter zorgt ervoor dat er geen lucht meer door kan en het gaat rotten. Maar ook een te dunne laag kan tot problemen leiden: het mulchen werkt dan minder goed, de laag droogt sneller uit en de wind kan de laag eenvoudig wegblazen.

6. Blijf weg bij stammen en stelen

Houd mulch uit de buurt van boomstammen en plantstelen. Als die met elkaar in aanraking komen, gaat het waarschijnlijk rotten. Zorg dus voor volgende ruimte rondom bomen en planten. 

7. Verwerk de laag niet ín de bodem

Zorg dat je de mulchlaag niet ‘onderspit’ in de bodem van jouw tuin. Dan gaan bodemorganismen namelijk voedsel uit de grond trekken om het materiaal af te breken. Als de mulchlaag op de bodem ligt, gebeurt het tegenovergestelde: de bodemorganismen komen de voedingsstoffen uit de mulch halen, verteren het en brengen het naar de plantenwortels in de grond. 

8. Onderhouden en weghalen

Je kunt de mulchlaag het hele jaar laten liggen. Na verloop van tijd zal het afbreken en in de bodem worden opgenomen, waarna je het dus weer aan kunt vullen. Wil je op bepaalde plekken in jouw tuin (nieuwe) planten laten groeien, zoals bloemen? Haal dan de mulchlaag in de lente weer weg. 

8. Experimenteer en observeer

Elke tuin is uniek. Experimenteer met verschillende soorten mulch en observeer hoe je planten erop reageren. Dit zal je helpen om de beste aanpak voor jouw specifieke tuin te bepalen.

Mulchen: eenvoudig en leuk

Mulchen is een eenvoudige maar effectieve techniek die de gezondheid van al het leven in je tuin kan verbeteren op een natuurlijke en duurzame manier. Door organisch materiaal toe te voegen aan de bodem, help je niet alleen jouw planten te gedijen, maar draag je ook bij aan een evenwichtig ecosysteem in jouw tuin. Kortom, mulchen zorgt voor minder werk en meer tuinplezier! 

Wil je meer advies over hoe mulchen kan bijdragen aan het ontwerp van jouw ecologische tuin? Neem gerust contact met ons op voor persoonlijk advies en een plan voor jouw natuurlijke tuin.