Hoe kun je met jouw tuin bijdragen aan de biodiversiteit?

De krantenkoppen liegen niet: het gaat slecht met de biodiversiteit. Die afname van planten en dieren vormt ook een bedreiging voor mensen. Daarom is het belangrijk om actie te ondernemen, en dat begint in je eigen tuin!

Met kleine aanpassingen kun je namelijk al een oase creëren voor planten, bloemen, insecten en vogels. In dit artikel lees je waarom biodiversiteit belangrijk is en hoe je daar met kleine, eenvoudige stappen in jouw tuin aan bij kunt dragen. 

Wat is biodiversiteit en waarom is het belangrijk?

Biodiversiteit is de variatie van alles wat leeft in een bepaald gebied, een ecosysteem. Denk aan planten, dieren en micro-organismen, maar ook aan mensen. Al dat verschillende leven heeft een eigen functie en is belangrijk voor onze planeet en al het leven op aarde. Daarvoor zijn een paar redenen:

Reden 1: ecologisch evenwicht

Biodiversiteit zorgt voor evenwicht in de natuur. Elk organisme heeft een rol in dat systeem, en de afname van het ene organisme kan gevolgen hebben voor andere organismen in dat systeem. Een voorbeeld: wormen zorgen voor een gezond bodemleven, maar zijn ook ook voer vogels. Zijn er minder worden, dan zal ook de populatie vogels afnemen. 

Reden 2: voedselvoorziening

Voor veel van ons voedsel zijn we afhankelijk van insecten of andere dieren die voor bestuiving zorgen. Een heel simpel voorbeeld is honing; daarvoor zijn we afhankelijk van bijen. Neemt de bijenpopulatie af, dan hebben wij minder honing.

Reden 3: water- en luchtkwaliteit

Planten en bomen helpen bij het zuiveren van water en lucht. Maar ook organismen in dat water zorgen ervoor dat het water schoon blijft of wordt. Een divers ecosysteem zorgt zo voor een gezonder milieu.

Reden 4: klimaatregulatie

Ons klimaat verandert: het wordt warmer en droger, we krijgen vaker te maken met extreme hitte en de regenbuien worden heftiger. De biodiversiteit kan ons helpen de impact daarvan te verminderen. Zo kunnen bomen en struiken CO2 opslaan en de opwarming van de aarde vertragen. Maar meer groen kan ook helpen tegen veranderingen die we nu al zien. Zo zorgt het voor een verkoelend effect op hete dagen en zorgt meer groen voor minder wateroverlast bij zware regenbuien.. 

Reden 5: onze maatschappij en economie

Biodiversiteit, en de natuur als geheel, levert veel diensten en producten aan onze maatschappij en economie. Dat noem je ‘ecosysteemdiensten’. Voorbeelden zijn de bestuiving van voedselgewassen door insecten, houtvorming voor je IKEA-meubels door bomen en waterzuivering. Maar vergeet ook het belang van de biodiversiteit voor onze recreatie niet, zoals de natuurparken en zwemplassen. 

Meer biodiversiteit in je tuin

Biodiversiteit is dus belangrijk. Voor de natuur zelf, maar ook voor ons eten en plezier. Ook in jouw (kleine) tuin kun je de biodiversiteit een handje helpen! We geven je [x] tips:

Tip 1: plant inheemse planten

Inheemse planten (dus ‘planten van hier’) zijn onmisbaar voor het aantrekken van lokale biodiversiteit. Deze planten hebben zich aangepast aan het klimaat, de bodem en de omgeving waar jij woont. Ze bieden voedsel en schuilplaatsen voor insecten, vogels en andere dieren die daar wonen. Met inheemse planten zorg je dus voor een natuurlijke omgeving voor lokale soorten.

Tip 2: verschillende plantensoorten

Het is ook belangrijk om verschillende planten in je tuin terug te laten komen. Bloemen trekken bijen en vlinders aan, terwijl struiken en bomen een schuil- en broedplaats zijn voor vogels en andere dieren. Als je kiest voor planten met verschillende bloeiperioden, zorg je dat er het hele jaar door voedsel is voor wilde dieren. Bovendien geniet je zo langer van een kleurrijke tuin. 

Tip 3: laat wat ruimte voor wildernis

Een goed onderhouden, strak aangeharkte tuin ziet er misschien aantrekkelijk uit, maar het is belangrijk om ook wat ruimte te laten voor wildernis. Je hoeft geen oerwoud te creëren, maar door een hoekje van je tuin ongemoeid te laten, kunnen planten en dieren ongestoord groeien en zich voortplanten. Bovendien vergroot je zo de kans op nieuwe bloemen en planten in je tuin, die je zelf niet hebt geplant. Dat kun je bijvoorbeeld doen door jouw gazon minder vaak te maaien. Zo draag je bij aan meer biodiversiteit, zonder dat je er iets voor hoeft te doen.

Tip 4: waterbronnen en voederplaatsen

Waterbronnen, zoals vijvers of vogelbaden, zijn onmisbaar voor dieren in je tuin. Vogels gebruiken het om van te drinken en in te badderen. Hartstikke leuk om te zien! Daarnaast kun je voederplaatsen voor vogels en eekhoorns creëren.

Tip 5: blijf weg van pesticiden en herbiciden

In een goed aangelegde, ecologische tuin heb je weinig last van plagen en onkruid (wat is onkruid eigenlijk?). Omdat er een natuurlijk evenwicht is, het ecosysteem dat we eerder noemden, houdt de natuur zichzelf in stand. Gezonde planten zijn beter bestand tegen plagen. Heb je toch te maken met overlast, blijf dan weg van pesticiden en herbiciden. Die zijn schadelijk voor zowel planten als dieren in je tuin. Probeer in plaats daarvan natuurlijke methoden te gebruiken. Wist je bijvoorbeeld dat lieveheersbeestjes dól zijn op bladluizen?

Tip 6: composteer organisch afval

Composteren is een geweldige manier om organisch afval te recyclen en een voedzame bodem te krijgen. Een gezonde bodem helpt bij een rijk bodemleven en bevordert de groei van planten. Bladeren uit de tuin, maar ook koffie(filters) en snijafval van groente kun je gewoon op een hoop gooien, en de natuur doet de rest. Weg met de mest van het tuincentrum!

Tip 7: nestkasten en schuilplaatsen

Je kunt meer dieren in je tuin krijgen door broed- en schuilplaatsen te maken voor ze. Zo moedigen nestkastjes vogels aan om te komen broeden. Maar het kan ook eenvoudiger: met een stapel hout of stenen. Daar kunnen kleine dieren zich verbergen en overwinteren. 

Tip 8: leer en observeer

Neem de tijd om de natuur in je tuin te observeren. Bekijk de planten, insecten en vogels die je aantrekt en zie hoe de biodiversiteit in jouw tuin toeneemt. Dat is niet alleen leuk om te zien, maar is ook een boeiende en leerzame ervaring. Welke plant trekt wel dieren aan, en waar blijven ze weg van? Door daarmee te experimenteren, kun je bijdragen aan een natuurrijke omgeving in je eigen tuin. 

Biodiversiteit in je tuin: ook goed voor jou

Het bevorderen van biodiversiteit in je tuin is niet alleen goed voor de natuur, maar heeft ook voordelen voor jou en je gezin.

• Onderhoudsarm: een biodiverse tuin kan zichzelf in evenwicht houden en plagen op natuurlijke wijze reguleren. Daardoor heb je geen (chemische) bestrijdingsmiddelen nodig en ben je minder tijd kwijt aan onderhoud. 
• Verbinding: een biodiverse tuin geeft je de kans om in contact te komen met de natuur. Het observeren van wilde dieren en het luisteren naar vogelzang kan rustgevend en therapeutisch zijn.
• Leerzaam: een biodiverse tuin kan hartstikke leerzaam zijn, vooral voor kinderen. Het leert hen over de waarde van de natuur en de noodzaak van het behoud ervan.
• Gezond: een biodiverse tuin verbetert de kwaliteit van je leefomgeving. Planten helpen de luchtkwaliteit te verbeteren, terwijl de aanwezigheid van dieren en insecten bijdraagt aan een gezonder ecosysteem.
• Duurzaam: door biodiversiteit in je tuin te bevorderen, draag je bij aan het behoud van planten- en diersoorten, zelfs in stedelijke omgevingen.
• Genieten: Een biodiverse tuin kan prachtig en boeiend zijn. Het biedt esthetische waarde en plezier, niet alleen voor jou, maar ook voor bezoekers.

Biodiversiteit begint in je eigen achtertuin

Het is belangrijk om te onthouden dat het bevorderen van biodiversiteit in je tuin een kleine, maar cruciale stap is in het behoud van onze planeet. Je hoeft geen grote ruimte te hebben om een verschil te maken. Elke tuin, ongeacht de grootte, kan een thuis zijn voor verschillende soorten planten en dieren.

Door inheemse planten te kiezen, diversiteit te omarmen en natuurlijke methoden voor tuinbeheer te gebruiken, kun je een waardevolle bijdrage leveren aan het behoud van biodiversiteit. Bovendien kan je genieten van een prachtige en levendige buitenruimte. Dus, waar wacht je nog op? Begin vandaag nog met het creëren van een biodiverse tuin in jouw eigen achtertuin en draag bij aan een gezondere planeet voor toekomstige generaties. Ik denk graag met je mee!